Gry ekonomiczne w szkole – jakie korzyści daje wdrożenie?

Szkoły zawodowe posiadają coraz lepiej wyposażone pracownie zawodowe, które umożliwiają uczniom nabywanie praktycznych umiejętności w swojej branży. Pamiętając o konieczności wszechstronnego rozwoju ucznia, również w zakresie umiejętności biznesowych, wiele szkół decyduje się również na rozwijanie infrastruktury służącej praktycznej nauce przedsiębiorczości poprzez gry ekonomiczne takie jak Branżowe Symulacje Biznesowe. Na czym polegają zajęcia z wykorzystaniem symulacji biznesowych? Uczniowie pracując na platformie online wcielają się w rolę przedsiębiorców prowadzących firmę produkcyjną, usługową lub handlową w jednej z wybranych branż. Podejmują realistyczne decyzje biznesowe, otrzymując regularnie ich wyniki. Co ważne, uczniowie konkurują ze sobą na jednym rynku.

Korzystając z Branżowych Symulacji Biznesowych uczniowie na co dzień muszą się mierzyć z zadaniami prawdziwych przedsiębiorców. Uczą się tego w jaki sposób pozyskiwać klientów, ustalać ceny, kupować sprzęty i materiały, czy zatrudniać pracowników. Rywalizując na wirtualnym rynku z przedsiębiorstwami prowadzonymi przez ich koleżanki i kolegów będą mogli przekonać się jak konkurencja wpływa na prowadzenie działalności.

Większość dostępnych na rynku materiałów dla nauczycieli przedsiębiorczości i przedmiotów ekonomicznych, to treści ogólne, które nie są profilowane pod kątem zawodów. Uczniowie muszą zatem wyobrażać sobie prowadzenie firmy w nieznanych im realiach czy też operować abstrakcyjnymi nazwami produktów, sprzętów, zasobów. Dzięki Branżowym Symulacjom Biznesowym istnieje możliwość dobrania narzędzi do zawodu uczniów. Przykładowo, uczniowie szkół o profilu mechanicznym mogą uczyć się biznesu korzystając z symulacji „Warsztat samochodowy”. Zarządzając wirtualnym warsztatem, uczniowie będą podejmować konkretne decyzje w swojej branży np. dotyczących zakupu sprzętu (np. podnośnika, komputera diagnostycznego, wózków narzędziowych itp.) czy też części (kloców hamulcowych, filtrów, rozruszników itp.). Symulacja „Salon kosmetyczny” operuje z kolei pojęciami branżowymi takimi jak darsonval, autoklaw, wapozon, a w „Firmie transportowej” uczniowie utrwalą pojęcia takie jak ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej przewoźnika, elektroniczny system poboru opłat, giełda transportowa. Dzięki temu uczniowie mogą powiązać lekcje ekonomiczne z przedmiotami zawodowymi, utrwalać branżowe słownictwo, a przede wszystkim łatwiej odnaleźć się w realiach rynkowych swojej branży.

Symulacje biznesowe to narzędzie dydaktyczne, dzięki któremu nauczyciele mogą również weryfikować efekty pracy uczniów. Wbudowana w symulacji karta wyników ocenia jakość decyzji podejmowanych przez zespoły wykorzystując wielokryterialne algorytmy. Po każdej rundzie decyzyjnej tworzony jest ranking zespołów, który może służyć do regularnej oceny uczniów. Jest on tworzony na podstawie ich wyniku działalności. Na wskaźnik ten ma wpływ 5 czynników promujących zrównoważony rozwój: wynik ekonomiczny, zadowolenie pracowników, zadowolenie klientów, rozwój firmy oraz zadłużenie. Dzięki takiej ocenie, uczymy młodzież, że biznes, to nie tylko pieniądze. Można maksymalizować zysk płacąc pracownikom niskie pensje lub pracując na niskiej jakości materiałach dla klientów, ale to krótkowzroczna strategia. Uczniowie grając w gry ekonomiczne szybko zdają sobie sprawę z tego, że warto inwestować w pracowników, traktować klientów fair i rozwijać firmę.

W czasach, kiedy wiedza dostępna jest w każdym smartfonie, rola nauczyciela przekracza zwykłe przekazywanie wiadomości. Podczas lekcji z symulacją nauczyciel jest dla uczniów mentorem, przewodnikiem, który pomaga im zrozumieć arkana biznesu. „Nie mam doświadczenia w prowadzenia firmy, ponieważ nigdy nie miałam własnej. Miałam więc zawsze pewne obawy opowiadając o tym młodzieży. Podczas szkolenia certyfikującego dla trenerów Branżowych Symulacji Biznesowych musiałam sama zarządzać własną firmą i konkurować z innymi nauczycielami biorącymi ze mną udział w szkoleniu. Dzięki temu udało mi się “doświadczyć” co to znaczy prowadzić własną firmę i uzupełnić wiedzę, którą już posiadałam o umiejętności praktyczne.” opowiada Jolanta Szczepanik-Baran, nauczyciel przedsiębiorczości z Zespołu Szkół nr 1 w Rzeszowie.

Prowadzenie biznesu, choć wydawać by się mogło, że jedynie w wirtualnej formie, daje uczniom możliwość nabywania realnej wiedzy, umiejętności i kompetencji. Podejmując decyzje w symulacji uczniowie w praktyczny sposób poznają pojęcia ekonomiczne, przykładowo: popyt, podaż, prawo popytu, prawo podaży, przychody, koszty, koszty stałe, koszty zmienne, zysk, strata, amortyzacja, książka przychodów i rozchodów, podatek dochodowy, formy zatrudnienia pracowników, wynagrodzenia netto i brutto, koszty pracodawcy. Dodatkowo, gry ekonomiczne przyczyniają się do kształtowania wielu kluczowych umiejętności i kompetencji, przykładowo:

• inicjatywność i przedsiębiorczość – planowanie i wcielanie w życie strategii biznesowych, rozpoznawanie szans biznesowych, ocena i podejmowanie ryzyka, a także ocena własnych mocnych i słabych stron w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej często pomagająca uczniowi odpowiedzieć na pytanie czy ma predyspozycje do prowadzenia swojej firmy,
• umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji – analizując wyniki swoje oraz konkurencyjnych firm, uczniowie uczą się analizy danych i wyciągania na ich podstawie wniosków,
• umiejętność rozwiązywania problemów – uczniowie muszą na bieżąco rozwiązywać pojawiające się problemy dotyczące m.in. utraconej sprzedaży, spadającego zadowolenia pracowników lub klientów, spadającej liczby klientów, reagować na działania konkurencji,
• umiejętność pracy zespołowej – dzięki pracy w grupie uczniowie muszą nieustannie ze sobą współpracować, komunikować swoje opinie, negocjować decyzje, dzielić się obowiązkami,
• umiejętność myślenia matematycznego – wykorzystanie umiejętności matematycznych do rozwiązywania problemów biznesowych np. obliczenia wymaganej liczby stanowisk, zapotrzebowania na surowce, przychodów i kosztów,
• kompetencje informatyczne – wykorzystanie arkusza kalkulacyjnego do obliczania przykładowo zapotrzebowania na zasoby, a także prognozowania skutków finansowych podejmowanych decyzji,
• kompetencje społeczne i obywatelskie – negocjacje, radzenie sobie ze stresem, podejmowanie decyzji, praca pod presją czasu, współpraca, asertywność.

Symulacja biznesu, to doświadczenie najbliższe rzeczywistości, dzięki któremu uczniowie lepiej rozumieją z czym wiąże się prowadzenie działalności. Uczniowie często mają mylne pojęcie o prowadzeniu biznesu – dostrzegają tylko korzyści np. możliwość pracy w elastycznych godzinach, wysokie zarobki, networking, firmowy samochód, najnowszy laptop i smartfon, zapominając o drugiej stronie – żmudnej pracy, która nie zawsze daje wyniki natychmiast. Zdarza się, że uczniowie, którzy zapytani przed rozpoczęciem zajęć z symulacją, czy chcą mieć własną firmę odpowiadają chórem, że tak, po zajęciach wycofują się z tej deklaracji. Gry ekonomiczne pomagają im zrozumieć problemy, trudności i wyzwania, z którymi mierzą się przedsiębiorcy. Są osoby, które wolą pracować na etacie, wracać do domu bez myślenia o tym, czy jutro przyjdą klienci, jak podnieść zadowolenie pracowników, odpowiedzieć na działanie konkurencji. I to też jest element edukacyjny. Ważne, by pomóc uczniom zrozumieć, czy prowadzenie biznesu to właściwa dla nich ścieżka kariery.

Już ponad 200 szkół w Polsce wykorzystuje Branżowe Symulacje Biznesowe podczas prowadzonych zajęć. Niedawno również miasto Kielce zdecydowało się na wdrożenie symulacji w swoich szkołach. Ich doświadczenia pokazują, że nauka przedsiębiorczości i prowadzenia działalności gospodarczej z wykorzystaniem odpowiedniego narzędzia TIK nie tylko wpływa ma uatrakcyjnienie i upraktycznienie lekcji, ale pozwala zmienić rolę nauczyciela, a także efektywnie kształcić pożądane kompetencje.